Lites ac res gestae inter Polonos Ordinemque Cruciferorum. Spory i sprawy pomiędzy Polakami a zakonem krzyżackim. Akta postępowania przed wysłannik...

Spory i sprawy pomiędzy Polakami a Zakonem Krzyżackim” to ciesząca się długą tradycją seria wydawnicza zapoczątkowana przez Tytusa Działyńskiego, twórcę i fundatora Biblioteki Kórnickiej. Jednym z efektów działalności Działyńskiego były trzy pierwsze tomy „Lites”, które zostały opublikowane w latach 1855–1856. Kolejnym etapem uprzystępniania materiałów procesów polsko-krzyżackich była „editio Waltera” z lat 1890-1935. Potrzeba naukowej reedycji starszych wydań skłoniła Helenę Chłopocką do kolejnego wydania akt procesu inowrocławsko-brzeskiego z lat 1320–1321. Opinie recenzentów były rozbieżne, przeważyły jednak oceny pozytywne, a przede wszystkim przekonanie, że inicjatywa Chłopockiej w pełni zasługuje na kontynuację, której aż dotąd się nie doczekała. Szczególne znaczenie mają te źródła procesowe, które znane są wyłącznie z edycji Działyńskiego. Wśród nich z kolei najbardziej interesujący wydaje się proces prowadzony przed referendarzem papieskim Antonim Zeno z Mediolanu, zwany również procesem poznańsko-krakowskim. Dokumentuje on bowiem newralgiczny moment stosunków polsko-krzyżackich i dobrze pokazuje ich europejski kontekst. Na przestrzeni ostatnich lat historycy sięgali do materiałów procesu przed Antonim Zeno, a niniejsza edycja może dać asumpt do dalszych badań nad zawartością tych akt. Niewątpliwie zasługują one na zainteresowanie badaczy polskiego średniowiecza.